Οι Ιστορίες τρόμου του M. R. James

Η μεγάλη ιδιομορφία του James, για έναν συγγραφέα του οποίου το έργο συνήθως κατατάσσεται στη λογοτεχνία τρόμου, είναι πως οι ιστορίες του δεν είναι ιδιαίτερα τρομακτικές. Πιθανότατα, κάποιος θα χαρακτήριζε μάλλον αψυχολόγητη μια τέτοια δήλωση μέσα σε ένα βιβλίο σαν κι αυτό, όμως απαιτεί λίγη εξήγηση.

Ο James έγραφε ιστορίες κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι τρομακτικές για ανθρώπους που πίστευαν ότι θα μπορούσαν πράγματι να έχουν συμβεί – που πίστευαν ότι θα μπορούσαν πραγματικά να συμβούν και στους ίδιους. Τα περιβάλλοντα του James είναι γνώριμα, προσβάσιμα, όχι «κάποτε και κάπου μακριά», αλλά το πολύ 50-60 χρόνια πριν την εποχή που έγραφε, στην αγγλική ύπαιθρο, σε κωμοπόλεις, μουσεία και καταστήματα που αποτελούσαν μέρος της καθημερινής εμπειρίας των συγχρόνων του. […]

Εν ολίγοις, οι ιστορίες του James δεν φαντάζουν τρομακτικές για εμάς, διότι έχουμε σε μεγάλο βαθμό αναισθητοποιηθεί στη φρίκη, που αποτελεί πλέον υπόβαθρο της καθημερινότητάς μας. Για τον σύγχρονο του James, όμως, όπως και για τον ίδιο, μια υπερφυσική και συνάμα ψευδορεαλιστική διατάραξη της ρουτίνας χτυπούσε τη χορδή ενός πραγματικού, βιωματικού φόβου, που καθιστούσε τις ιστορίες του πιο πειστικές.

Ανδρέας Μιχαηλίδης