Συχνά έχω αναρωτηθεί πώς θα έβλεπε ο Χάουαρντ τη ζωή στις ΗΠΑ του 1970, μιας και πολλά έχουν αλλάξει από τη δεκαετία του ’30. Λέγεται πως, αν κάποιος μπορούσε να επιστρέψει ύστερα από ένα διάλειμμα σαράντα χρόνων, ή ακόμα κι ενός αιώνα, τα πράγματα που θα είχαν υποστεί αλλαγή θα έμοιαζαν λιγότερο εντυπωσιακά απ’ όσα είχαν παραμείνει σχετικά απαράλλαχτα. Δεν είμαι και πολύ σίγουρος γι’ αυτό, αλλά ενέχει κάποιου είδους αλήθεια. Οι καθημερινές έννοιες δεν θα άλλαζαν, εν αντιθέσει με άλλα σημαντικά ζητήματα. Όταν κάποιος βιώνει την καθημερινότητα μέρα με τη μέρα και χρόνο με τον χρόνο, συνηθίζει σταδιακά στις αλλαγές, οι οποίες παύουν να του προκαλούν εντύπωση.
Εντούτοις, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις πέντε σημαντικότατες αλλαγές που θα φάνταζαν απίστευτες στον Χάουαρντ, ή έστω θα τον άφηναν εντυπωσιασμένο, παρ’ ότι, λόγω της δημιουργικής του φαντασίας, είναι πιθανόν να περίμενε να συμβούν. Μία από αυτές είναι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, με τους Ναζί και τα φοβερά στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Μία άλλη είναι η ατομική βόμβα και η διάσπαση του ατόμου, καθώς και τα απόνερα που άφησε πίσω της. Ελάχιστοι ήταν οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας που δεν προέβλεψαν τη Βόμβα, τουλάχιστον μία δεκαετία πριν, αλλά η πραγματικότητα ήταν ακόμα πιο συγκλονιστική. Αν σκεφτούμε δε την εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου, την προσσελήνωση, τον Ψυχρό Πόλεμο, τη σεξουαλική επανάσταση, την απόλυτη κυριαρχία της τηλεόρασης έναντι οποιουδήποτε άλλου μέσου διασκέδασης, τον αριθμό των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην Αμερική, κάτι ασύλληπτο την εποχή που ζούσε ο Χάουαρντ − ε, ναι πιστεύω πως θα έμενε κυριολεκτικά έκθαμβος.
Κάποιες πλευρές της νοοτροπίας του ήταν αδύνατον να συντηρηθούν για πολύ, και εύκολα μπορώ να τον φανταστώ να τις εγκαταλείπει με ηρεμία και συγκατάβαση. Ήταν ανοιχτόμυαλος και αποδεχόταν την αλλαγή πολύ πιο εύκολα απ’ όσο αφήνει να φανεί στα γράμματα που έστελνε. Αμφιβάλλω αν θα έδειχνε περισσότερη αδιαλλαξία απέναντι στους χίπις και τον ακραίο τρόπο ντυσίματος και συμπεριφοράς τους απ’ όση έδειχνε στους μποέμ κατοίκους του Βίλατζ, σαράντα χρόνια πριν. Δεν ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστικός με τους επαναστάτες του Βίλατζ εκείνης της περιόδου. Η προσκόλλησή του στους πιο παραδοσιακούς θεσμούς και συμπεριφορές, τον έκανε μεν να κουνάει το κεφάλι του με αποδοκιμασία, από την άλλη όμως δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες και οι συγγραφείς του Βίλατζ τούς οποίους συμπαθούσε και ένιωθε άνετα με την παρέα τους.
Προσωπικά, ήμουν συμφιλιωμένος με το πνεύμα και τη νοοτροπία που ήταν διάχυτα στις μαζώξεις του Βίλατζ, με την έννοια πως ποτέ μου δεν διαφώνησα με οποιονδήποτε τρόπο με τις βασικές ιδέες των επαναστατημένων καλλιτεχνών αναφορικά με το εξοργιστικά αδιάφορο και απαίσιο σύστημα αξιών που επικρατεί και όσον αφορά, φυσικά, την υπέρτατη σπουδαιότητα των «μουσικών και των ονειρευτών».
Μετάφραση: Κώστας Γερογιάννης
Save